20 Ocak 2016 Çarşamba

Makerların Yeni Gözdesi: Tinylab

Maker Hareketi; Türkiye’de ve dünyada herkes tarafından tanınmaya, her geçen gün yeni bir kapı aralayarak daha geniş kitlelere yayılmaya başladı. Özünde; tüketmeyi değil üretmeyi, potansiyelindeki yetenekleri keşfetmeyi ve paylaşmayı barındıran maker ruhu birçok kişi tarafından benimsendi. Tüm dünyada kendine yer edinen maker ruhu, “Ben makerım!” diyen herkese kapısını açtı.

Yaşadığımız bu çağda, isteyerek veya istemeyerek tüketen toplumlara dönüştük. Bunun getirdiği sonuçlardan sonra ise üretmenin değerini daha da iyi anladık. Üretmenin, merak etmekten geldiğini gördük. Tıpkı bir makerın merak duygusunu kullanarak yeni bir şeyler üretmesine tanık olduğumuz gibi. Ne mutlu ki bizlere, kendi ülkemizde de maker ruhunu yaşatan ve dünyaya yeni tasarımlar kazandıran mühendislere sahibiz.

“Üretmekten Korkma!” mottosu ile Türkiye’deki Maker Hareketi’nin en önemli ayaklarından biri olan Robotistan; ekibinde yer alan mühendis kadrosunun tasarımı olan Tinylab’i tanıttı. Maker tabanlı kitleri bir adım ileriye götüren Tinylab, sizleri gereksiz kablolardan ve shieldler arasında boğulmaktan kurtararak zamanımızın en büyük teknolojik trendlerinden olan IoT ve Arduino ile dilediğiniz her yerde rahatlıkla projeler yapmanıza olanaklar sağlıyor. Tinylab sayesinde internet üzerinden veya uzaktan projelerinizi kontrol etmek çok daha kolay bir hale geliyor.

Maker kitleri ile zaman geçirmiş olanlar bilirler. Ufak bir devre yaparken bile kablolarla boğuşmanız gerekmektedir. Bu, birçok kit için de böyledir. Bana kalırsa tüm bunların ayrı bir eğlencesi var ama kim istemez ki daha az kablo ve daha az ekipman ile daha çok şey yapabilmeyi? İşte bu noktada imdadımıza Robotistan’ın yeni ürünü Tinylab yetişiyor. Tinylab’in en önemli özelliklerinden biri de Türk mühendisi Yusuf Gündoğdu tarafından tasarlanması yani tamamıyla yerli malı olması.


Dış tasarımı çok estetik ve şık olan Tinylab, yaklaşık olarak iPad mini boyutlarında, sade bir tasarıma sahip. Arduino tabanlı olarak çalışıyor ve açık kaynaklı geliştirme imkanı sunuyor. Rahatça taşınabildiği için her yerde çalışma imkanı veriyor. Karmaşık bir yapıdan ziyade kullanıcı dostu olarak tasarlanmış. Başlamak için, basitçe kapağını açmak ve USB kablosu ile bilgisayara bağlamak yeterli oluyor.

Biraz teknik olacak ama Tinylab; birçok sensöre ve XBee yapısıyla uyumlu pin yapısına sahip. Böyle bir pin yapısı da tak-çalıştır özelliğini destekliyor. Tinylab içerisinde; bir LCD ekran, microSD okuyucu, yedi parçalı gösterge ekranı, XBee (kablosuz iletişimi gerçekleştirmeyi sağlar), bluetooth, wifi üzerinden seri haberleşme imkanı sağlayan ESP8266 modülü ve kablosuz olarak karşılıklı iki modül arasında iletişim sağlayan nRF24xx modülü, gerçek zamanlı saat, yüksek güçteki bir işi daha küçük bir enerji ile tetiklemeyi sağlayan röle, bir potansiyometre yani ayarlı direnç (ampüle bağlandığında ışığı açıp-kısma işine yaraması örnek gösterilebilir), harici EEPROM, elektronik zil görevi gören bir piezo buzzer, bir rotary enkoder, bir DC motor sürücüsü, bir sıcaklık sensörü, bir foto direnç, birkaç düğme ve tabii ki LED'ler barındırmaktadır.

En önemli teknik özelliklerinden biri de, Tinylab’in harici eklentiler ile birlikte kablosuz özellikler ile donatılabilmesidir. Bu da Tinylab’i sadece yazılımsal olarak değil, aynı zamanda donanımsal olarak da bir açık kaynak haline getiriyor. (Tıklayarak indirebilirsiniz.)

Tinylab arduino tabanlı olsa da; Scratch, Visual Studio, Eclipse, Atmel Studio 7 ve Codebender gibi birçok farklı ve günümüzün en popüler kanallarından da programlanabiliyor. Aynı zamanda Linux, Windows ve Mac OS  işletim sistemleri tarafından da destekleniyor.

Peki Tinylab’i eğitimde nasıl kullanabiliriz? Öncelikle küçük yaş grupları için uygun bir tercih olmayacaktır. Ortaokul ve lise gibi daha büyük seviyelerde, onların düzeylerine göre etkinlikler belirlenerek rahatlıkla kullanılabilir. İçerisinde birçok kitin özelliğini barındırdığı için, ayrıca birçok kanaldan da programlanabildiği için; etkinlik konusunda büyük zenginlik sağlayacaktır. Tinylab ile neler yapabilirim diye düşünüyorsanız aşağıdaki oynatma listesinde bulunan dört adet videoyu izlemenizi öneririm: Tıklayınız.

Şuan Indiegogo üzerinden tanıtımı gerçekleştirilen Tinylab’in proje süreci tamamlandı. Haziran 2016’dan sonra ise seri üretime geçilecek. Ön siparişlerin başladığı bu ürünün proje sürecinin sona ermesi ve Maker Club’ımızdaki öğrencilerim ile birlikte denemek için şimdiden sabırsızlandığımı dile getirmek isterim. Tamamen Türk mühendisler tarafından geliştirilmiş ve içinde üretmenin gücünü barındıran Maker ruhunu, olduğu gibi temsil eden bu ürünler gibi daha nice tasarımların yapılmasını dilerim. Umarım, yurdun dört bir tarafındaki tüm öğrencilerin yararlanabileceği bir ürün olur. Maker çocuklarımızın elinde, nice projelerin ortaya çıkarılması umuduyla..

Tinylab hakkında daha ayrıntılı fikir edinmeniz için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz: